Wat is pronatie, onderpronatie en overpronatie?

Pronatie

Ons lichaam heeft een eigen systeem om schokken te absorberen, en dat wordt pronatie genoemd. Het is een rollende beweging die plaatsvindt wanneer we onze voet op de grond zetten, waarbij het normaal gesproken begint aan de buitenkant van de hiel en naar voren rolt richting de grote teen. Het is een belangrijke functie in ons lichaam die bedoeld is om de belasting te verdelen die de voet moet dragen. 

Het feit dat we overproneren of oversupineren is meestal iets waarmee we geboren zijn, en het is belangrijk om te onthouden dat dit volkomen natuurlijk is. Om een of andere reden worden sommige mensen sterker geboren op bepaalde manieren en in bepaalde gebieden dan anderen, wat tot problemen kan leiden. Diverse blessures kunnen ontstaan door het dragen van de verkeerde schoenen voor het type pronatie dat je hebt. Een manier om erachter te komen wat het beste bij jou past, is door verschillende schoenen te proberen en te voelen wat het meest comfortabel is voor jouw voeten. 

Overpronatie

Bij overpronatie zul je merken dat de binnenkant van de voet bij de enkel een overdreven naar binnen gerichte beweging maakt wanneer deze de grond raakt tijdens het lopen of rennen. Wanneer je echter comfortabel zit, ziet de overpronerende voet er volledig normaal uit. 

Met andere woorden, de verandering in de voet is alleen zichtbaar wanneer er gewicht op wordt gelegd, en de situatie van de voet verandert minder wanneer er steun onder de voet is, zoals zachte oppervlakken zoals tapijten. Het probleem met overpronatie is de hoeveelheid tijd die de voet in de pronatiebeweging doorbrengt en hoe diep het gaat; dit voorkomt dat de voet de beweging voortzet en weer terugkeert naar supinatie. 

Elke stap die we nemen bij overpronatie leidt tot een onevenwicht in het lichaam en verdere overmatige slijtage van pezen, gewrichten, spieren en ligamenten. 

Typische symptomen die kunnen optreden bij overpronerende voeten zijn onder andere: 

• Plantaire fasciitis / hielspoor
• Achillespeesontsteking
• Pijn in de voetzool
• Rugklachten 
• Shinsplints
• Kniepijn

Hoe je thuis kunt controleren of je mogelijk overpronatie in je voet hebt, zullen we later in het artikel uitleggen. 

Onderpronatie

Bij onderpronatie kunnen je voeten stijf zijn en een hogere wreef en voetboog hebben. In sommige gevallen kan het zo zijn dat alleen de hiel en tenen contact maken met de ondergrond. De belasting zal dan overdreven zijn in vergelijking met degenen die een meer normale pronatie hebben. Dit betekent dat een persoon met onderpronerende voeten dringend behoefte heeft aan een goede hoeveelheid demping om te voorkomen dat de belasting tot blessures leidt. 

De reden waarom je voeten supinatie kunnen hebben, is meestal aangeboren, maar het kan ook worden veroorzaakt door een zwakte in bepaalde spieren in de voet, enkel of been - de zwakte kan het resultaat zijn van: 

• Verkeerde schoenen
• Een verkeerde uitlijning in het lichaam
• Of een blessure die je hebt opgelopen in de voet en die problemen veroorzaakte voor spieren of pezen

Een voet die overdreven supineert, zal zich niet kunnen aanpassen aan de ondergrond waarop deze loopt, en de spieren en botten rond de voet moeten harder werken om het evenwicht te behouden. Na verloop van tijd zal dit spanningen veroorzaken in verschillende delen van het lichaam, inclusief kuiten, knieën, heupen en rug - en zal leiden tot blessures. Om het eenvoudig uit te leggen, het is alsof er een stok in het wiel van het hele lichaam wordt gestoken en het zal verkeerde uitlijningen en blessures veroorzaken als het probleem niet wordt gecorrigeerd. 

Net als bij overpronatie zul je kunnen merken of je dit type pronatie hebt wanneer je gewicht op de voet legt. In tegenstelling tot overpronatie zullen degenen die onderproneren zien dat de voet naar buiten kantelt. 

Wat je zelf kunt doen:

• Draag schoenen die extra goede demping bieden en mogelijk extra ondersteuning in de lengteboog van je voet.
• Probeer hoge hakken en schoenen met dunnere zolen te vermijden. Als je schoenen met een dunne zool hebt, koop dan een inlegzool die wat extra ondersteuning kan bieden.
• Probeer te vermijden om te lopen en te rennen op harde ondergronden zoals betonnen vloeren, omdat de voet beter gedijt op zachte ondergronden. Dit is om de stimulatie van de spieren en gewrichten van de voet te bevorderen. Als je in ziekenhuizen of soortgelijke plaatsen werkt met harde ondergronden, investeer dan in schoenen met goede demping zodat de hiel niet verslijt. 

Hoe je het zelf kunt controleren 

Gids voor overpronatie:

Een snelle en gemakkelijke manier om te zien of je overproneert, is door naar de onderkant van de schoenen te kijken die je normaal draagt en te kijken waar je de meeste slijtage hebt. Als de meeste slijtage aan de binnenkant van de zool nabij de hiel en dicht bij de grote teen is, is de kans groot dat je overproneert. Je kunt misschien ook merken dat je schoenen naar binnen hellen als je ze op een vlakke ondergrond bekijkt. 

De volgende stap is om je sokken uit te trekken en naar je blote voeten te kijken. Heb je een lage voetboog of platte voeten? Dit kan een ander teken zijn dat je overproneert.

Degenen die overproneert, merken ook verschillende symptomen;

• Pijn in de hiel of voetboog
• Platte voeten
• Eelt
• Pijn in de knie, heup of rug
• Hamertenen 

Een andere interessante manier om te controleren of je overproneert, is door naar de voorkant van je been te kijken. Volg het bot van je knie helemaal tot aan je enkel. Als het naar de binnenkant van je voet helt, kan het zijn dat je overproneert. Idealiter zou het bot naar de kleine teen of de teen ernaast moeten wijzen.

Gids voor onderpronatie:

Je kunt de volgende methoden gebruiken om thuis zelf te onderzoeken of je overdreven supinatie, een ander woord voor onderpronatie, in je voeten hebt:

Net als bij overpronatie kun je je schoenen controleren om te zien waar je de meeste slijtage ervaart. Normale slijtage aan schoenen gaat van de buitenrand van de hiel naar het midden van de schoen. Als blijkt dat je schoen in plaats daarvan meer slijtage heeft aan de buitenrand van de zool, kun je iemand zijn die supineert. 

De volgende stap is opnieuw om je sokken uit te trekken en naar je blote voeten te kijken. Maar deze keer willen we dat je je voeten nat maakt. Doe dat en, met je volledige gewicht, stap op een ondergrond waar je gemakkelijk je voetafdruk kunt zien; je kunt ook bruin of donker papier gebruiken, of iets dergelijks zodat het zichtbaar wordt.

Als ongeveer de helft van de voetboog zichtbaar is, heb je waarschijnlijk normale pronatie. Als echter zeer weinig of geen teken van de voetboog zichtbaar is, heb je waarschijnlijk onderpronatie. 

Hardloopschoenen en overpronatie

Degenen met overpronatie in de voet zullen de voorkeur geven aan schoenen met goede demping en ondersteuning om overmatige belasting te voorkomen en blessures te voorkomen. Onze hardloopschoenen zijn ontworpen met uitstekende demping en bieden de ondersteuning die je voeten nodig hebben als je overproneert. Bekijk onze hardloopschoenen!

Wil je meer lezen over schoenen die geschikt zijn voor training? Bekijk ons artikel over hoe je de juiste schoenen vindt voor werk en training!